18 września 2009 dodana do Listy Produktów Tradycyjnych

Producent:
Koło Gospodyń Wiejskich w Dachnowie
Dachnów 145
37-611 Cieszanów
Przepis:
Stefania Gumienny

Krótki opis:
Gęsty płyn barwy brązowej z widocznymi kawałkami mięsa, o smaku lekko słonawym z wyraźnym posmakiem mięsa gęsiego oraz wyczuwalnym smakiem przypraw: czosnku, ziela angielskiego i liści laurowych.

Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu:
Dawniej gęsi hodowane były w każdym gospodarstwie domowym we wsi Dachnów, średnio w ilości od 10 do 15 sztuk. Drób najlepiej tuczyło się po pierwszym skubaniu, wówczas pióra gęsi równo rosły i były ładne. Małe sztuki żywione były chlebem i jajkami, a dorosłe tuczone głównie owsem. Pierwsze bicie gęsi odbywało się we wrześniu, przed wykopkami. Pierze z gęsi wykorzystywano do wyrobu poduszek, pierzyn i kołder, a mięso do przyrządzania maczki.

Potrawę przyrządzano z gęsi, ponieważ drób ten zawierał bardzo dużo mięsa, a danie z niego przyrządzane starczało dla wielopokoleniowych rodzin. Z przeprowadzonych wywiadów etnograficznych z mieszkańcami wsi Dachnów wynika, że jest to potrawa dość gęsta o barwie brązowej, z wyraźnym smakiem mięsa gęsiego doprawionego przyprawami takimi jak: czosnek, ziele angielskie i liść laurowy. Maczka była ulubionym daniem przyrządzanym podczas większych uroczystości kościelnych na plebani w Dachnowie, a także była przysmakiem weselnym.

Było tak jeszcze 60 lat temu, później potrawa ta podawana była podczas wykopów, młócenia zboża czy koszenia wikliny. Maczkę zawoziło się robotnikom bezpośrednio na pole, zawiniętą uprzednio w koc albo ręcznik, aby nie wystygła. Podczas wykopów w chłodniejsze dni był to doskonały, sycący i rozgrzewający posiłek. Oprócz tego maczkę przygotowywało się często dla domowników, dawniej w niedzielę, a obecnie stała się ona potrawą codzienną. Maczka z gęsi po dachnowsku to potrawa, którą gotowano i nadal gotuje się w każdym gospodarstwie w Dachnowie (gmina Cieszanów) według niezmienionego przepisu, który przekazywany jest z pokolenia na pokolenie.