Aktualności

Krywulki Darii Boiwka

  • 14-03-2014
fot. Arkadiusz Komski (3)
fot. Arkadiusz Komski (3)
Nie każdy, kto przejeżdża przez Komańczę zdaje sobie sprawę, że mija jedno z najciekawszych prywatnych „muzeów” w południowo-wschodniej Polsce. Wszyscy znają Fedora Gocza i jego zagrodę łemkowską w Zyndranowej. Mniej osób wie o komaneckiej kolekcji pani Darii Boiwka. Zbiór (łącznie kilkaset eksponatów) powstawał latami. Jego początki sięgają pewnie lat 50. XX wieku, kiedy jego twórczyni powróciła z wysiedlenia. Wspólnie z mężem Stefanem, pani Daria stworzyła przebogatą kolekcję strojów, haftowanych ikon, rusznyków, serwet i koralikowej biżuterii łemkowskiej, dla której najbardziej charakterystyczne są krywulki. Najstarsze przyodziewki mają ponad sto lat. Są to ręcznie plisowane (niegdyś gorącym chlebem) spódnice. Obejrzeć można także łajbyki, pokryte bogatym haftem soroczki, czy barwne hardanki – ozdoby podobnie, jak krywulki wykonywane z maleńkich koralików.
Zwiedzając prywatną kolekcję strojów łemkowskich pani Darii Boiwka w Komańczy, warto zwrócić szczególną uwagę właśnie na krywulki*. To bodaj najbardziej charakterystyczny element stroju Łemkiń. Wykonywało się je ze szklanych paciorków średnicy ok. 2 milimetrów. Szerokość takiej „kolii” potrafiła u bogatszych panien sięgać nawet 15 cm. Przed wojną biżuteria ta, ze względu przede wszystkim na cenę materiałów, była jeszcze droższa niż dzisiaj i dziewczęta mogły sobie pozwolić na zaledwie jedną sztukę. A i to tylko bogatsze stać było na wielobarwne wzory i imponującą szerokością takiego naszyjnika. W ostatnich latach odżywa moda na biżuterię „etniczną”. Dzięki temu coraz więcej osób prowadzi warsztaty, gdzie uczy się wyrobu koralikowych precjozów. Również sama właścicielka kolekcji czasami wykonuje jeszcze krywulki wyróżniające się mistrzostwem warsztatu i dbałością o tradycyjne wzornictwo.

*Krywulka to rodzaj naszyjnika pleciony z różnokolorowych, szklanych koralików. Można je wykonywać na specjalnych krosienkach lub też przy pomocy igły, nawlekając pojedyncze koraliki na mocną nić. Współczesne krywulki nadal wykonywane są ze szklanych koralików, ale korzysta się z wytrzymałej nici syntetycznej i metalowych zapięć.
BIURO PROJEKTU: STOWARZYSZENIE NA RZECZ ROZWOJU I PROMOCJI PODKARPACIA PRO CARPATHIA UL. RYNEK 16 35-064 RZESZÓW
Polityka prywatności
PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ
PROJECT SUPPORTED BY A GRANT FROM SWITZERLAND THROUGH THE SWISS CONTRIBUTION TO THE ENLARGED EUROPEAN UNION