Z kart historii - podkarpackie browarnictwo i gorzelnictwo
Budynek dawnej gorzelni rolniczej...
Wyrabianie napoju zwanego przez wieki na ziemiach polskich gorzałką zawdzięczamy poselstwom polskim wyprawianym na tereny niemieckiego cesarstwa rzymskiego czy też do papieskiego Rzymu. Początki zatem gorzelnictwa nad Wisłą sięgają dopiero późnego średniowiecza i datować je możemy dopiero na koniec XIV w. Warto dodać, że trunek ten, jako nowość, pojawiał się tylko na najprzedniejszych stołach polskich wielmożów. Zastosowanie pod koniec XVIII w. do produkcji wódki, czy też dokładniej mówiąc ekstraktu spirytusowego, ziemniaków przekształciło gorzelnictwo w dochodową gałąź kształtującego się wówczas przemysłu.
I poł. XIX w. przynosi gwałtowny rozwój gorzelnictwa na pozostających pod zaborami ziemiach polskich. Obok sięgających korzeniami początków XVII w., gorzelni folwarcznych należących do dziedziców lub dzierżawców wsi, zaczęły wyrastać jak „grzyby po deszczu” gorzelnie rolnicze (np. w Kolbuszowej). Rozpowszechniły one obecność wódki i jej pochodnych na chłopskich stołach. Zwyczaj dworskiej polityki opłacania roboty fornali talonami na zakup wódki w przyfolwarcznej gorzelni miał wpływ w rozpijaniu biedniejszych warstw polskiego społeczeństwa.
Gorzelnie w 20-leciu międzywojennym na obszarze obecnego województwa podkarpackiego
Powiat brzozowski:
Brzozów: wł. Ignacy Kruszek (gorzelnia rolnicza); Dąbrówka Starzeńska: 1) wł: hrabia Albert Starzeński (gorzelnia dworska); 2) wł. M. L. Intrator (gorzelnia rolnicza); Dydnia: wł. Bolesław Dydyński (gorzelnia dworska); Gdyczyna (ob. przysiółek Siedlisk): wł. Franciszek Trzciński (gorzelnia rolnicza); Harta: wł. hrabia Zdzisław Skrzyński (gorzelnia dworska); Hłudno: wł. Ludwik Dydyński (gorzelnia dworska); Hroszówka: wł. Ludwik Dydyński (gorzelnia dworska); Izdebki: wł. Alter Schporn; Jabłonica Ruska: wł. Maria Dydyńska, dzierż. Ch. Silber (gorzelnia rolnicza); Jasienica (ob. Jasienica Rosielna): wł. Piotr Żmuda; Końskie: wł. Maria Nowak, dzierż. Owadie Silber (gorzelnia rolnicza); Niebocko: wł. Antoni Kraiński (gorzelnia dworska); Nozdrzec: wł. S. Skrzyński (gorzelnia dworska); Wołodź: wł. Franciszek Trzciński (gorzelnia dworska);
Powiat jarosławski:
Bystrowice: dzierż. Michał Szczekot (gorzelnia rolnicza); Cząstkowice: wł. hrabia Włodzimierz Dzieduszycki, dzierż. Stanisław Zabierzajski (gorzelnia dworska); Duńkowice: wł. Seweryn i Róża Friedman (gorzelnia rolnicza); Głębowa (ob. przysiółek Muniny): dzierż. Stefan Myszkowski; Laszki: wł. hrabia Zygmunt Zamoyski (gorzelnia rolnicza); Miękisz Nowy: wł. Władysław i M. Gieroyciowie (gorzelnia rolnicza); Munina: wł. hrabia S. Siemieński (gorzelnia dworska); Jarosław: 1) Fabryka Likierów, wł. E. Bojarski i Spółka (ul. Lubelska), 2) Fabryka Likierów, wł. Gb. Freidberg (ul. Opolska); Węgierka: wł. hrabia Klemens Szembek (gorzelnia dworska);
Powiat jasielski:
Bieździatka (ob. Bieździadka): dzierż. R. W. Wieniawski (gorzelnia rolnicza); Brzyska: dzierż. Jan Rupp (gorzelnia rolnicza); Kowalowy: Fabryka Wódek, wł. Izrael Kornreich; Sobniów: 1) I. i J. Rubel (gorzelnia rolnicza), 2) rektyfikacja spirytusu, wł. I. i J. Rubel; Tarnowiec: 1) wł. Jan Leszczyński (gorzelnia dworska), 2) wł. Kazimierz Piliński (gorzelnia dworska); Żmigród Nowy: fabryka Wódek, wł. Ozjasz Buchsbaum;
Powiat kolbuszowski:
Hadykówka: wł. Ludmiła Spithal (gorzelnia rolnicza); Kolbuszowa: 1) wł. hrabia Jerzy Tyszkiewicz (gorzelnia rolnicza), 2) Fabryka Likierów, wł. Z. Orgel;
Powiat krośnieński:
Cergowa: dzierż. Feliks Sokulski (gorzelnia rolnicza); Dukla: wł. hrabia Stanisław Męciński-Tarnowski (gorzelnia dworska); Iwla: (gorzelnia dworska); Klimkówka: wł. Aniela Ostaszewska (gorzelnia rolnicza); Kombornia: wł. Henryk Szeliski (gorzelnia dworska); Krościenko Wyżne: wł. Obszar dworski (gorzelnia dworska); Moderówka: wł. J. Gorayski (gorzelnia dworska);
Powiat liski (ob. leski):
Baligród: Fabryka Wódek, wł Ch. Kreissberg; Myczkowce: Horodyński Onufry i Olimpia (gorzelnia dworska); Ustrzyki Dolne: Fabryka Likierów: wł. J. Reich;
Powiat lubaczowski:
Basznia Dolna: 1) wł. hrabia Agenor Gołuchowski (gorzelnia dworska); 2) wł. J. Kudler (gorzelnia rolnicza); Cewków: wł. hrabia Adolf Gottlieb (gorzelnia rolnicza); Cieszanów: dzierż. Stefan Sroczyński (gorzelnia rolnicza); Horyniec (ob. Horyniec Zdrój): dzierż. Hermann Bleicher; Huta Kryształowa: wł. hrabina Maria Gołuchowska (gorzelnia dworska); Krowica Hołodowska: wł. R. Kratz i A. Landau (gorzelnia rolnicza); Krowica Sama: wł. Polska Akademia Umiejętności w Krakowie (gorzelnia rolnicza); Lubliniec Nowy: wł. dr Emil Parnas (gorzelnia dworska); i) Łówcza: 1) wł. R. Hlock (gorzelnia rolnicza); 2) wł. Maksymilian Liptay (gorzelnia dworska); Łukawica: wł. Ignacy Zbozil (gorzelnia rolnicza); Łukawiec: wł. dr Maksymilian Solecki (gorzelnia dworska); Narol wieś (obecnie część Narola): wł. hrabina Jadwiga Korytowska (gorzelnia dworska); Narol miasto (obecnie część Narola): wł. kniaź Julian Puzyna; Niemstów: wł. baron Hugo Wattmann (gorzelnia dworska); Nowe Sioło: wł. dr A. Gnoiński (gorzelnia dworska); Podemszczyzna: wł. Bracia Kozłowscy (gorzelnia dworska); Ruda Różaniecka: wł. baron Hugo Wattmann; Sieniawka: wł. hrabia Agenor Gołuchowski (gorzelnia dworska); Werchrata: wł. Aba Ettlinger (gorzelnia dworska); Wielkie Oczy: 1) dr Karol Czerny (gorzelnia dworska), 2) Gorzelnia Rolnicza sp. z o. o.;
Powiat łańcucki:
Budy Łańcuckie: wł. dr Władysław Sołowij; Łańcut: 1) wł. hrabia Alfred Potocki (gorzelnia rolnicza); 2) Fabryka Wódek, wł. hrabia Alfred Potocki, 3) Fabryka Wódek, wł. G. Glantzberg, 4) Fabryka Wódek, wł. J. Reich, 5) Fabryka Wódek, wł. K. Zander i Gohl;
Powiat mielecki:
Chorzelów: wł. hrabia Karol Stanisław Tarnowski (gorzelnia rolnicza); Czajkowa: 1) Stanisław Ilukiewicz (gorzelnia dworska); 2) dzierż. Abraham Brodt (gorzelnia rolnicza); Dulcza Mała: wł. dr Józef Kaden (gorzelnia rolnicza); Kiełków: wł. Alter i Blattberg; Malinie: wł. 1) hrabia Juliusz Tarnowski (gorzelnia dworska), 2) hrabia Szczepan Tarnowski (gorzelnia rolnicza); Ruda: wł. Szymon Kostórkiewicz (gorzelnia dworska); Rzemień: 1) Włodzimierz Szaszkiewicz (gorzelnia dworska), 2) wł. T. Zucker (gorzelnia rolnicza); Tuszyma: wł. hrabia Stanisław Rey (gorzelnia dworska); Wojsław: wł. Mojżesz Aschheim (gorzelnia dworska); Wola Zdakowska: Fabryka Wódek, wł. Władysław Trzecieski;
Powiat niżański:
Nowy Nart: wł. Jan Goetz – Okocimski (gorzelnia rolnicza);
Powiat pilzneński (ob. dębicki):
Demborzyn (ob. Dęborzyn): dzierż. Tadeusz Pieniążek (gorzelnia rolnicza); Dobrków: wł. Ignacy Zbozil (gorzelnia rolnicza); Gawrzyłowa: wł. Bernard i Adolf Wurzlowie (gorzelnia rolnicza); Głowaczowa: wł. hrabia dr Mikołaj Rey (gorzelnia rolnicza); Jodłowa: wł. hrabia dr Mikołaj Rey (gorzelnia dworska); Klecie: wł. Honorata Pawłowska (gorzelnia dworska); Latoszyn: wł. hrabina Wanda Bobrowska (gorzelnia dworska); Lipiny: wł. Konwent Karmelitów (gorzelnia rolnicza); Strzegocice: wł. Maria Łopuska (gorzelnia dworska);
Powiat przemyski:
Bolestraszyce: 1) dzierż. Alter Sprung (gorzelnia rolnicza); 2) wł. Mieczysław Zajączkowski (gorzelnia dworska); Brzuska: wł. Naftali Ringel i bracia (gorzelnia rolnicza); Drozdowice: wł. księżna Anna Lubomirska (gorzelnia dworska); Dubiecko: dzierż. Gerszon Natan Schimel i Leib Freifeld (gorzelnia rolnicza); Dubiecko Przedmieście: wł. Pinkas Kanner (gorzelnia rolnicza); Łuczyce: wł. Józef Kurzweil (gorzelnia rolnicza); Maćkowice: wł. Ludwik Skibniewski (gorzelnia dworska); Nakło: dzierż. L. Landau i S. Broch (gorzelnia rolnicza); Nienadowa: wł. hrabina Maria Mycielska (gorzelnia dworska); Popowice: wł. Zarząd Dóbr Bakończyce [księżna Karolina Lubomirska] (gorzelnia dworska); Przemyśl: 1) Fabryka Wódek i Likierów, wł. I. Bolumwollspinner (Plac Kolejowy 9), 2) Fabryka Wódek i Likierów, wł. Freudenheim i Spółka (ul. Mickiewicza 39), 3) Fabryka Wódek i Likierów, wł. K. Katz (ul. Targowica 34) , 4) Fabryka Wódek i Likierów, wł. J. Bindiger (ul. Słowackiego 39), 5) Fabryka Wódek i Likierów „Nalewka”, wł. Fische Reches i Spółka, 6) Fabryka Wódek i Likierów „Przemysława”, wł. H. Nussbaum (ul. Jagiellońska 20), 7) Fabryka Wódek i Likierów, wł. R. Turk i Spółka (ul. Dworskiego 32); Średnia: 1) sukcesorzy Mieczysława Jocza (gorzelnia dworska), 2) wł. M. Bocheńska (gorzelnia rolnicza); m) Tarnawce: wł. J. Fenster (gorzelnia rolnicza);
Powiat przeworski:
Budy Przeworskie: wł. książę Andrzej Lubomirski (gorzelnia dworska); Przeworsk: 1) wł. książę Andrzej Lubomirski (gorzelnia dworska); 2) Fabryka Wódek i Likierów, wł. książę Andrzej Lubomirski, 3) Fabryka Wódek i Likierów, wł. K. Englard; Sietesz: wł. Stanisław Łastowiecki (gorzelnia dworska);
Powiat ropczycki (ob. ropczycko-sędziszowski):
Dębica: Fabryka Wódek wł. Ch. Mahler i E. Safier; Lubzina: wł. Tadeusz Skołuba (gorzelnia rolnicza); Góra Ropczycka: wł. hrabina Zofia Tarnowska; Korzeniów: wł. dr. Jan Steczkowski (gorzelnia dworska); Latoszyn: wł. Roman Balko (gorzelnia dworska); Ocieka: wł. hrabina Maria Romer (gorzelnia dworska); Przedmieście Sędziszowskie: wł. Zarząd Dóbr Hrabiów Tarnowskich (gorzelnia dworska); Pustków: wł. Abraham Brot (gorzelnia dworska); Zawada: wł. hrabia Edward Raczyński (gorzelnia dworska);
Powiat rzeszowski:
Błażowa: 1) wł. Stanisław Nowak (gorzelnia rolnicza); 2) wł. A. J. Silber; Boguchwała: wł. Zenon Suszycki (gorzelnia rolnicza); Budy (ob. Budy Głogowskie): wł. hrabia Jerzy Tyszkiewicz (gorzelnia dworska); Budy (Zgłobieńskie): wł. dr Władysław Sołowij (gorzelnia rolnicza); Dylągówka: wł. Marian Jędrzejowicz (gorzelnia rolnicza); Dynów: wł. Mojżesz Goldmann; Hyżne: 1) wł. Kazimierz Jędrzejowicz (gorzelnia dworska), 2) wł. E. Opolski (gorzelnia rolnicza); Jasionka: wł. Helena Jędrzejowicz (gorzelnia rolnicza); Łubno: wł. dr Henryk Lie (gorzelnia rolnicza); Mrowla: wł. Stanisław Doliński (gorzelnia dworska); Nosówka: właśc. K. Dąmbski (gorzelnia dworska); Rzeszów: 1) Fabryka Wódek, wł. M. Lifschűtz (Rynek 27), 2) A. Silber (ul. Gałęzowskiego); Tyczyn: wł. W. Uznański (gorzelnia dworska); Zaczernie: wł. Adam Jędrzejowicz (gorzelnia dworska); Zgłobień: wł. Józef Wilner (gorzelnia dworska);
Powiat sanocki:
Besko: wł. A. Myczkowski; Darów: wł. Samuel Meller (gorzelnia rolnicza); Długie: wł. Jan Wiktor (gorzelnia dworska); Jurowce: wł. Stanisław Słonecki (gorzelnia rolnicza); Markowce: wł. Adam Myczkowski (gorzelnia dworska); Niebieszczany: wł. Maria Jachimowska (gorzelnia dworska); Posada Dolna: Fabryka Likierów, wł. M. Lorenc; Posada Olchowska: 1) Fabryka Likierów, wł. M. Hauptman, 2) Fabryka Wódek i Likierów, wł. P. Stefen i Spółka; Rymanów: wł. hrabia Stanisław Potocki (gorzelnia dworska); Sanok: 1) Fabryka Likierów: wł. M. Hauptmann, 2) Fabryka Likierów: wł. M. Lorenc, 3) Fabryka Likierów: wł. P. Stępek (ul. Kolejowa); Srogów Górny: wł. Stanisław Słonecki (gorzelnia dworska); Zarszyn: wł. Jan Wiktor
Powiat strzyżowski:
Cieszyna: wł. hrabia J. Mycielski (gorzelnia dworska); Czudec: wł. Aleksandra Uznańska (gorzelnia dworska); Markuszowa: wł. Stanisław Wasilewski (gorzelnia dworska); Przedmieście Strzyżowskie: wł. Aleksandra Uznańska (gorzelnia dworska); Strzyżów: Fabryka Likierów, wł. M. Schűtz; Tropie: wł. M. Wołkowicka (gorzelnia dworska);
Powiat tarnobrzeski:
Antoniów: wł. Izaak Potok; Baranów (Sandomierski): wł. Stanisław Dolański (gorzelnia dworska); Charzewice: wł. książę Jerzy Lubomirski (gorzelnia dworska); Chmielów: wł. J. Griesswald (gorzelnia rolnicza); Chwałowice: wł. R. Kanarek; Dąbrowica: wł. Roman Griesswald; Dzików (ob. dzielnica Tarnobrzega): Fabryka Wódek i Likierów: wł. hrabia Jan Zdzisław Tarnowski; Grębów: Seweryn Dolański (gorzelnia dworska); Międzywodzie: wł. Seweryn Dolański (gorzelnia rolnicza); Mokrzyszów (ob. dzielnica Tarnobrzega): wł. hrabia Zdzisław Tarnowski (gorzelnia dworska); Nagnajów: wł. Koppel Biegeleisen i S. Liblich (gorzelnia rolnicza); Radomyśl nad Sanem: wł. baron Jan Goetz-Okocimski (gorzelnia rolnicza); Rozwadów (ob. część Stalowej Woli): Fabryka Wina Owocowego, wł. A. Zarębski; Skopanie: wł. Roman Dolański (gorzelnia dworska); Tarnobrzeg: Fabryka Win Owocowych, wł. Spółdzielnia Owczarska; Turbia: wł. książę Jerzy Lubomirski (gorzelnia dworska); Zaleszany: wł. baron Jan Goetz-Okocimski (gorzelnia dworska); Zbydniów: wł. Zbigniew Horodyński (gorzelnia dworska);
Perłą w koronie przemysłu spirytusowego opisywanego obszaru była Fabryka Rumu, Rosolisów, Wódek i Likierów hrabiów Potockich. Ta europejskiej sławy wówczas wytwórnia, dała początek znanej marce rosolisów, których udokumentowana rachunkami tradycja sięga II połowy XVIII w. Zresztą hrabiostwo Potoccy wyrośli z początkiem XX wieku na niekwestionowanych książąt przemysłu spirytusowego. Do tej fabryki należy dołączyć zespół gorzelni, rafinerię spirytusu, a także pokaźnych mocy produkcyjnych browar. Marka i renoma produktów łańcuckich znana była także w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, gdzie eksportowano większą część najszlachetniejszych trunków.
Obok słynnych fabryk hrabiów Potockich czy hrabiów Tarnowskich, funkcjonowały na obszarze dzisiejszego województwa podkarpackiego także lokalne wytwórnie wódek czy likierów, których produkcja przeznaczona była na lokalny rynek zbytu. Do tej grupy zaliczyć można, m.in. narolską Fabrykę Trunków Słodzonych Gerszona Rosnera i Arona Czerniaka, Fabrykę Trunków Słodzonych Wojciecha Bieli w Ostrowie k. Ropczyc, Rafinerię Spirytusu i Fabrykę Likierów i Rosolisów J. Rubla w podjasielskim Sobniowie, tarnobrzeską Fabrykę Likierów Salomona Lamma oraz największą z nich – Fabrykę Likierów, Rosolisów i Rumu Aszera Silbera, mieszczącą się przy ul. Gałęzowskiego w Rzeszowie.
Ten obraz „podkarpackiego” przemysłu spirytusowego, na który składało się blisko 150 gorzelni, w większości dworskich produkujących alkohole wysokoprocentowe, jak i gorzelnie rolnicze, wytwarzające niskogatunkową wódkę, będzie pełniejszy, gdy dodamy do niego browary. W większości prowadzone były przez ziemian, jako uzupełnienie dochodów płynących z pracy folwarków rolnych. Wytwarzały one słabe, kilkuprocentowe alkohole. Oczywiście królowało piwo – to powszechne jasne pełne oraz podpiwek, choć nieliczne browary produkowały także szlachetniejsze odmiany – marcowe, leżaka czy portera (piwo ciemne).
W większości browary były niewielkimi, przyfolwarcznymi zakładami, dzierżawionymi lub z czasem odkupionymi od właścicieli wsi przez kapitał w przeważającym zakresie żydowski. Produkowały jedynie kilka lub maksymalnie kilkanaście hektolitrów rocznie, zaopatrując lokalny rynek. Nieliczne z nich jak browar dzikowski hrabiego Jana Zdzisława Tarnowskiego, krasiczyński księcia Sapiehy, łańcucki hrabiego Romana Potockiego, zaczerski Adama Jędrzejowicza czy też zarszyński spółki Zucker &Szajner mogły poszczycić się produkcją sięgającą kilkudziesięciu tysięcy hektolitrów i konkurować na rynku ogólnopolskim z innymi browarami.
Na terenie obecnego województwa podkarpackiego browary (w sumie 40) działały w 34 miejscowościach, głównie skupionych wzdłuż linii kolejowej Kraków-Lwów.
Podkarpackie browary w 20-leciu międzywojennym
Powiat jarosławski:
1) Jarosław: wł. J. Freudenheim, S. Kurzweil i spółka; 2) Koniaczów: dzierżawca browaru hrabiego Badeniego – Aleksander Landau; 3) Pawłosiów: a) wł. hrabia Stanisław Sienieński-Lewicki, b) wł. J. Freudenheim, S. Kurzweil i spółka; 4) Węgierka: wł. hrabina Klementyna Szembekowa, dzierż. M. Unger;
Powiat jasielski:
5) Przysieki: wł. Władysław Kłominek; 6) Trzcinica: wł. Władysław Kłominek;
Powiat krośnieński:
7) Dukla: a) wł. hrabia Stanisław Męciński-Tarnowski; b) wł. Mendel Lazer Weinberger; 8) Kombornia: wł. Zarząd Dóbr hrabiny Marii Szeliskiej;
Powiat liski (ob. leski):
9) Lisko (ob. Lesko): a) wł. Suzer Diller i Lewi Weiss, b) dzierż. Izrael Wallach;
Powiat lubaczowski:
10) Dzików Stary: wł. baron Hugo Wattmann; 11) Nowe Sioło: a) wł. Jan Gnoiński, b) dzierż. Mojżesz Rebhulzn;
Powiat łańcucki:
12) Grodzisko: wł. Mechel Beller; 13) Leżajsk: wł. spadkobiercy Feiwla Stollbacha; 14) Łańcut: wł. hrabia Alfred Potocki; 15) Rakszawa: wł. Leon Dornfeld;
Powiat niżański:
16) Nisko: wł. Maksymilian i Artur Francke;
Powiat przemyski:
17) Bakończyce (ob. dzielnica Przemyśla): wł. książę Hieronim Lubomirski; 18) Bircza: Browar „Wiktoria”, wł. H. Fass i spółka; 19) Krasiczyn: „Browar Krasiczyński”, Spółka z o. o.; 20) Ostrów: „Browar Wiktoria” S. A.; 21) Przemyśl: wł. A. Rebhan;
Powiat przeworski:
22) Budy Przeworskie: dzierż. Eizyk Englard; 23) Kańczuga: 1) wł. Majer Steinbock, 2) wł. M. Pollner; 24) Gniewczyna (ob. Gniewczyna Tryniecka): wł. Irena Kallerman; 25) Przeworsk: wł. książę Andrzej Lubomirski;
Powiat ropczycki (ob. ropczycko-sędziszowski):
26) Góra Królewska (ob. Góra Ropczycka): wł. hrabina Zofia Tarnowska;
Powiat rzeszowski:
27) Biała (ob. dzielnica Rzeszowa): a) wł. Łazarz Tannenbaum & Caup.; b) wł. J. Resser i Z. Polner; 28) Zaczernie: wł. Adam Jędrzejowicz;
Powiat sanocki:
29) Posada Zarszyńska: wł. M. Rosenblűth; 30) Zarszyn: wł. S. Zucker i L. Szajner;
Powiat strzyżowski:
31) Przedmieście Strzyżowskie: wł. M. Wołkowicka; 32) Strzyżów: wł. M. Wołkowicka;
Powiat tarnobrzeski:
33) Dzików (ob. dzielnica Tarnobrzega): wł. hrabia Jan Zdzisław Tarnowski, (piwo leżak, marcowe, eksportowe i porter); 34) Tarnobrzeg: wł. hrabia Jan Zdzisław Tarnowski;
Warto też wspomnieć o wytwórniach miodów pitnych i wszelkiego rodzaju win owocowych. Wina i nalewki owocowe produkowały trzy wytwórnie: w Rymanowie Jakuba Wolfa, fabryka win owocowych Konstantego Kriega w Rzeszowie przy ul. Szpitalnej oraz niewielka fabryczka w poddębickiej Zawadzie Władysława Kopernickiego. Z kolei miody pitne i sytnie, produkowano na skalę przemysłową jedynie w trzech miastach, przy czym pozytywnie wyróżniała się filia chyrowskiej fabryki miodu pitnego mieszcząca się w Przemyślu przy ul. Glinianej 7, a kierowana przez Jana Kadernóżkę.
Podkarpackie miodowarnie:
Przemyśl: Fabryka Miodu Pitnego, wł. Jan Kadernóżka (ul. Gliniana 7), filia Chyrowskiej fabryki miodu pitnego; Radymno: Wytwórnia miodów pitnych, wł. Mojżesz Zuckerbrodt; Rzeszów: Fabryka Miodów, wł. Chiel Tannenbaum.
Koniec II wojny światowej i nowe porządki gospodarcze w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej spowodowały zniszczenie praktycznie w całości tego tak bogatego i różnorodnego przemysłu spirytusowego. Warto wspomnieć, że obecnie na terenie naszego województwa działają jedynie dwa duże browary (Leżajsk i Rakszawa) oraz Polmos w Łańcucie (rozpoczął właśnie akcję zwolnień grupowych). Mimo to powoli powstają - jeszcze nieliczne - browary rzemieślnicze. We wsi Wojkówka koło Krosna, w lutym br. rozpoczął działalność pierwszy browar rzemieślniczy. Także w tym roku piwo zacznie wytwarzać Bieszczadzka Wytwórnia Piw Rzemieślniczych Ursa Maior w Uhercach Mineralnych, jak i browar restauracyjny hotelu Bristol w Rzeszowie. Może rozpoczął się okres przywracania różnorodności także w tym segmencie rynku w Podkarpackiem?
Tomasz J. Filozof
PWSW Przemyśl