Ochrona i promocja świeckiej architektury drewnianej to główny cel projektu „Sacrum i profanum w drewnie”, który realizowany jest na Podkarpaciu. Projekt otrzymał ponad 900 tys. zł dofinansowania w funduszy norweskich.
Krzysztof Staszewski, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia „Pro Carpathia”, które realizuje projekt zauważył, że na terenie Podkarpacia jeszcze w I połowie XX w. drewniana architektura świecka stanowiła integralne tło krajobrazu. Z czasem zaczęła ona sukcesywnie zanikać np. w wyniku wojny, późniejszej akcji przesiedleńczej, czy na skutek zagospodarowania tych terenów, ale w sposób odmienny i niezwiązany z dotychczasową tradycją.
- Z roku na rok znikają najstarsze chałupy drewniane, a miejsca po nich wypełniają się nowymi budynkami, które nie nawiązują do tradycji regionu – podkreślił Staszewski. – A zanikanie architektury drewnianej, wpisanej w podkarpacki krajobraz powoduje, że maleje atrakcyjność naszego regionu, a to z kolei prowadzi do zacierania śladów dziedzictwa kulturowego.
Właśnie ochronie drewnianej architektury na Podkarpaciu oraz promowaniu tej architektury w społeczeństwie ma służyć projekt „Sacrum i profanum w drewnie”. W jego ramach od kwietnia br. rozpocznie się przygotowania opracowania koncepcji form współczesnych architektury świeckiej nawiązującej do historii regionu (bryła, krycie budynków, altany, ogrodzenia, płoty. Równolegle trwać będą badania w terenie dotyczące zachowanej świeckiej architektury drewnianej, a latem odbędzie się międzynarodowy obóz dla polskich i norweskich konserwatorów zabytków. Przewidziano także wizytę w Norwegii przedstawicieli środowisk konserwatorów, pracowników naukowych i służb ochrony zabytków oraz pobyt ekspertów z Norwegii w Polsce. Ogłoszony zostanie także konkurs fotograficzny, a jego zwycięzcy pojadą do Norwegii.
W czasie realizacji projektu zostanie wydane szereg publikacji: „Leksykon świeckiej architektury drewnianej na Podkarpaciu”, powstanie film „Piękno zaklęte w drewnie” oraz mapa „Szlak architektury drewnianej sakralnej i świeckiej na Podkarpaciu”.
Realizatorzy projektu chcą dotrzeć przede wszystkim do różnych instytucji pozarządowych związanych z ochronną dziedzictwa kulturowego i turystyką, do osób prywatnych, właścicieli hoteli, pensjonatów, ale także do architektów, czy projektantów.

Projekt „Sacrum i profanum w drewnie” realizowany jest w ramach programu „Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego”. Jego realizacja potrwa do końca kwietnia 2016 roku. Projekt jest współfinansowany z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 – 2014.