112 produkt z Podkarpacia
Zalewajka, kukiełka z kaszą jaglaną, chleb koziarniacki czy orzechówka jasielska to niektóre z 112 regionalnych potraw i wyrobów z Podkarpacia, wpisanych w 2012 i 2013 roku na listę Ministerstwa Rolnictwa. Liczba 112 produktów z naszego województwa daje nam trzecie miejsce wśród województw z liczbą zarejestrowanych wyrobów w Polsce. Kolejne 33 wnioski oczekują na rejestrację.
112-ym produktem tradycyjnym – zarejestrowanym w styczniu 2013 r. – są pierogi z soczewicą, o charakterystycznym dla roślin strączkowych smaku i ciemnozielonym lub jasnobrązowym kolorze nadzienia.
Soczewica na terenie gminy Ulanów uprawiana była rzadko. Związane to było z kiepską jakością gleb oraz częstymi wylewami rzeki San na tym terenie. Jednakże mieszkańcy wsi Bieliniec już w okresie międzywojennym uprawiali soczewicę na małych powierzchniach z przeznaczeniem tylko na własny użytek, nie na sprzedaż. Soczewica wysiewana była w kwietniu, a ścinana na przełomie czerwca i lipca. Dojrzałe strąki zbierano z pola i młócono. „Następnie trzeba było odwiać plowy w specjalnym młynku, przesiać przez specjalny przetak i tak oczyszczone ziarna soczewicy wsypywano do worka i stawiano w komorze” (wywiad etnograficzny przeprowadzony z mieszkańcami Bieliniec).
Z uzyskanego ziarna mieszkańcy przygotowywali różne potrawy takie jak zupę z soczewicy, pasztet oraz pierogi z soczewicą – najpopularniejsze. Ciasto na pierogi wyrabiano z pszennej mąki z dodatkiem jajka i wody. Tajemnicą dobrego ciasta było zachowanie odpowiednich proporcji, gdyż zbyt duży dodatek mąki powodował, że ciasto było twarde i nie sklejało się odpowiednio. Farsz do pierogów przygotowywano z około 0,5 kg soczewicy. Suche ziarno należało moczyć około 15 minut w zimnej wodzie, a następnie przez kolejne 15 minut gotować. Po ugotowaniu soczewicę wylewano na durszlak do odcieknięcia. Farsz do pierogów przygotowywano ze zmielonych ziaren soczewicy wraz z podsmażoną na drobno pokrojonej słoninie cebulką i odrobiną soli i pieprzu. Tak przygotowane pierogi były potrawą podawaną na co dzień, najczęściej zimą i jesienią.